Theo đó, Tổng hội Xây dựng Việt Nam kiến nghị nhiều vấn đề, như: Sửa đổi thống nhất quy định về quy hoạch bố trí quỹ đất dự án xây dựng nhà ở cho công nhân KCN đang có mâu thẫn giữa các văn bản luật...; Bổ sung vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội để công nhân các KCN vay mua, thuê mua hoặc xây dựng nhà ở...

Cụ thể, với mục tiêu đảm bảo ổn định đời sống cho công nhân các khu công nghiệp, nhằm phát triển công nghiệp và kinh tế xã hội bền vững trong quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa, Tổng hội Xây dựng Việt Nam kiến nghị Thủ tướng các nội dung, gồm: chính thức hóa khái niệm "Đô thị công nghiệp” trong các văn bản qui phạm pháp luật về quy hoạch, đầu tư xây dựng các khu công nghiệp (KCN) và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan. Xây dựng mô hình "Đô thị công nghiệp” và mô hình chính quyền cho "Đô thị công nghiệp”.

Ngoài ra, Tổng hội Xây dựng kiến nghị sửa đổi thống nhất quy định về quy hoạch bố trí quỹ đất dự án xây dựng nhà ở cho công nhân KCN đang có mâu thẫn giữa các văn bản luật. Theo Luật Nhà ở năm 2014 (tại Khoản 1 Điều 16, Khoản 1 Điều 56) thì khi quy hoạch khu công nghiệp, khu chế xuất, cơ quan có thẩm quyền phải xác định rõ diện tích đất xây dựng nhà ở trong quy hoạch, nhưng theo Luật Đất đai 2013 (tại Điều 149), Luật Đầu tư 2020 (tại Khoản 9 Điều 77) và Nghị định số 82/2018/NĐ-CP (tại Khoản 4 Điều 32) thì việc bố trí quỹ đất này phải thực hiện bên ngoài khu công nghiệp.

Sửa đổi điều chỉnh Luật Nhà ở số 65/2014/QH13 ngày 25.11.2014 theo hướng ban hành cơ chế, chính sách riêng về đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân lao động tại các KCN, coi nhà ở công nhân là một hạ tầng thiết yếu của KCN; Bổ sung hình thức bán nhà cho doanh nghiệp hoặc cho doanh nghiệp trong KCN thuê, để doanh nghiệp cho công nhân của mình thuê lại; Sửa đổi các cơ chế, chính sách ưu đãi trong lĩnh vực xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân như ưu đãi trong sử dụng đất đai, huy động nguồn vốn, quy hoạch phát triển hạ tầng, miễn giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, cải thiện môi trường đầu tư đủ hấp dẫn để thu hút các doanh nghiệp tham gia đầu tư phát triển nhà ở xã hội; Hoàn thiện các cơ sở pháp lý cho việc lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án nhà ở công nhân KCN.

Sửa đổi, bổ sung Nghị định số 82/2018/NĐ-CP ngày 22.5.2018 của Chính phủ về quản lý KCN theo hướng xây dựng KCN phải đồng thời xây dựng đô thị công nghiệp gắn với việc bảo đảm các tiện ích xã hội phục vụ đời sống của công nhân lao động như nhà ở cho công nhân, hệ thống dịch vụ thiết yếu về giao thông, y tế, giáo dục, văn hóa. Các KCN chỉ được phép hoạt động khi đảm bảo bố trí quỹ đất phát triển nhà ở và các công trình dịch vụ thiết yếu dành cho công nhân, coi việc đảm bảo nhà ở công nhân là một chỉ tiêu quan trọng đánh giá hiệu quả hoạt động hàng năm tại KCN, đưa chi tiêu phát triển nhà ở, trong đó có nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân KCN vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội.

Tổng hội Xây dựng kiến nghị bổ sung vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội để công nhân các KCN vay mua, thuê mua hoặc xây dựng nhà ở; Bổ sung vốn cấp bù lãi suất phân bổ cho các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định để các đối tượng tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội và cho các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội vay theo quy định tại Điều 17 của Nghị định số 100/2015/ND-CP ngày 20.10.2015 của Chính phủ.

Tổng hội Xây dựng kiến nghị người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo các địa phương khẩn trương rà soát các KCN đã có trên địa bàn, nếu chưa sử dụng hết diện tích đất công nghiệp, đề nghị cho điều chỉnh quy hoạch để dành phần diện tích đất đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân thuê. Trường hợp diện tích đất công nghiệp không còn, phải chủ động tìm quỹ đất có vị trí gần các KCN quy hoạch xây dựng nhà ở cho công nhân theo quy định. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc dành quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, trong đó có nhà ở cho công nhân tại các tỉnh, thành phố trên địa bàn cả nước và có chế tài đối với các địa phương không hoàn thành mục tiêu về nhà ở cho công nhân khu công nghiệp.

Theo Tổng hội, cần ban hành các tiêu chuẩn nhằm nâng cao chất lượng nhà ở xã hội trong đó có nhà ở cho công nhân và gia đình công nhân, có cơ cấu sản phẩm nhà cho thuê phù hợp với nhu cầu của người lao động.

Cho phép cập nhật cơ sở dữ liệu thông tin quốc gia về nhà ở, nhất là về nhà ở cho công nhân tại các KCN; bổ sung các chuyên mục thông tin về nội dung này trên các trang thông tin điện tử, bảo đảm quyền tiếp cận thông tin về chính sách, về nhà ở của người lao động.

Tổng hội Xây dựng kiến nghị Thủ tướng giao tổ chức này phối hợp với Bộ Xây dựng, Liên hiệp các Hội KHKT Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam hàng năm tiến hành đánh giá, bình chọn các KCN tiêu biểu có mức độ đáp ứng đảm bảo điều kiện sống cho công nhân KCN, góp phần hình thành đô thị công nghiệp phát triển bền vững./.

Theo Môi trường và Đô thị