Đây là lần đầu ông Phan Văn Mãi chủ trì họp báo trên cương vị Chủ tịch TP HCM, Trưởng ban chỉ đạo phòng chống Covid-19 thành phố. Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh TP HCM còn hai ngày nữa hết đợt giãn cách kéo dài một tháng (15/8-15/9). Hiện thành phố ghi nhận hơn 298.000 ca nhiễm và trải qua 105 ngày giãn cách với nhiều cấp độ khác nhau, trong đó có 22 ngày siết chặt theo nguyên tắc "ai ở đâu yên đó".

Theo ông Mãi, mục tiêu của Nghị quyết 86 ban hành hôm 10/8 là ngày 15/9 TP HCM kiểm soát được dịch bệnh. Thời gian qua, thành phố đã đạt được một số kết quả tích cực nhưng so tiêu chí Bộ Y tế đề ra thì còn một số nội dung chưa đạt được. Vì vậy, để đảm bảo việc chống dịch bền vững hơn, thành phố từng bước nới lỏng, phục hồi các hoạt động kinh tế - xã hội sao cho hài hòa giữa phòng dịch và đảm bảo các hoạt động thiết yếu của đời sống.

"Thành phố quyết định tiếp tục thực hiện giãn cách xã hội trên toàn địa bàn theo Chỉ thị 16 thêm một thời gian nữa, dự kiến đến cuối tháng 9", ông Mãi nói và cho biết một số địa bàn có kết quả kiểm soát dịch tốt như Cần Giờ, Củ Chi, quận 7, Phú Nhuận, Nhà Bè, 5, 11 có thể áp dụng Chỉ thị 16- hay 15+. Việc này giúp cho thành phố có sự chuẩn bị cần thiết cho giai đoạn phục hồi mở cửa sau dịch bệnh.

Về kết quả tích cực trong chống dịch thời gian qua, theo ông Mãi, đầu tiên là công tác giãn cách khi tỷ lệ vùng đỏ được thu hẹp, mở rộng vùng xanh. Đến nay, theo thống kê có 53% tổ dân phố là vùng xanh. Tỷ lệ các ca dương tính giảm rõ rệt qua các đợt xét nghiệm 1, 2, 3 và tỷ lệ vùng xanh còn tăng. Quận 7, huyện Cần Giờ, Củ Chi đã cơ bản kiểm soát được dịch. Quận 5, 11, Phú Nhuận, Nhà Bè đã đạt được những kết quả rõ rệt, dự kiến 15/9 công bố.

Tiếp nữa, công tác quản lý thu dung, điều trị có những bước tiến đáng kể, phù hợp với diễn biến dịch phức tạp. F0 được tiếp cận thuốc, hỗ trợ y tế kịp thời. Sự giúp đỡ của các tổ quân y giúp quản lý F0 hiệu quả. Tất cả điều này giúp số ca cấp cứu, tử vong giảm.

Về tiêm vaccine, đã có 6,5 triệu người mũi 1, chiếm trên 90% dân số 18 tuổi trở lên; 1,3 triệu người tiêm mũi 2, đạt 19%. Việc phủ vaccine là điều kiện quan trọng giúp TP HCM khôi phục lại cuộc sống mới, mở rộng hoạt động kinh tế.

Người đứng đầu chính quyền TP HCM cho biết, từ nay đến cuối tháng 9, thành phố sẽ tập trung các hoạt động củng cố kết quả trong phòng chống dịch đã đạt được. Trong đó, thành phố sẽ phấn đấu đạt được tỷ lệ mũi 1 cao nhất, đẩy nhanh tốc độ tiêm mũi 2 để những trường hợp tới hạn sẽ được tiêm. Các vaccine quy định 8-12 tuần mới tiêm mũi 2 thì thành phố xem xét đẩy nhanh tiêm sớm hơn nhằm sớm phủ vaccine. Mục tiêu là nhanh chóng mở lại các hoạt động bình thường.

Việc thứ hai, TP HCM củng cố năng lực của y tế cơ sở như các trạm y tế cố định, lưu động; đồng thời, sẽ đầu tư, phát triển y tế dự phòng và y tế công cộng. Song song đó, địa phương sẽ mở rộng năng lực điều trị để nâng khả năng tiếp nhận và điều trị khi tiến hành mở cửa. Tỷ lệ phủ vaccine và năng lực điều trị của hệ thống y tế là rất quan trọng để địa phương đủ sức giải quyết các vấn đề.

Thứ ba, TP HCM chuẩn bị kỹ hơn kế hoạch phục hồi kinh tế cho giai đoạn sau tháng 9. Trong tuần này, kế hoạch phòng chống dịch và phục hồi kinh tế sẽ được hoàn thiện để tổ chức lấy ý kiến rộng rãi trong cộng đồng doanh nghiệp, chuyên gia, người dân... Mục tiêu là đảm bảo phòng chống dịch, đồng thời, mở cửa an toàn trong điều kiện còn có dịch. Thời gian qua, TP HCM đã thí điểm hoạt động của siêu thị, shipper, thương mại điện tử, ăn uống mang về.... Địa phương sẽ mở thêm các dịch vụ an toàn để phục vụ người dân, doanh nghiệp, chẳng hạn: sản xuất an toàn dịch vụ y tế, giao hàng, vận tải, logistics, tài chính, dịch vụ công ích...

Tiếp tục giãn cách, TP HCM sẽ triển khai gói an sinh như thế nào? Ông Mãi nói, khi thành phố thực hiện giãn cách kéo dài, vấn đề an sinh cho người dân rất quan trọng. Thủ tướng nói "ai ở đâu thì phải đảm bảo an sinh, không để người dân thiếu ăn thiếu mặc", đây là mục tiêu nhưng cũng là mệnh lệnh.

Sau khi đợt dịch thứ tư bùng phát, TP HCM có gói ban đầu nhưng vừa hỗ trợ xong số lượng phát sinh rất nhiều, ở gói thứ 2 cũng vậy. Do thời gian giãn cách lâu, số lượng tăng lên. Tuy nhiên có nguyên nhân chủ quan từ các cấp chính quyền, cơ sở khi rà soát chưa đầy đủ, sai người được hưởng. Đây là khuyết điểm của chính quyền thành phố. Thời gian qua quận huyện đã kịp thời kiểm tra, đôn đốc xử lý trường hợp vi phạm.

Để điều chỉnh, thành phố tính toán có gói mới. Hiện địa phương khẩn trương rà soát những trường hợp khó khăn để có danh sách tương đối đầy đủ. Đến chiều qua thành phố đã nhận được danh sách 312 xã, phường, thị trấn. Danh sách này cần được rà soát, tổng hợp đầy đủ nhất để không ai bị sót.

Vừa qua, thành phố cấp 14.000 tấn gạo đợt một, 1,8 triệu túi an sinh cho người dân. Theo thống kế, hiện gói hỗ trợ đợt 1, 2 có tổng kinh phí gần 6.500 tỷ đồng, dự kiến gói thứ 3 thời gian tới khoảng 10.000 tỷ đồng. Số kinh phí này rất lớn nhưng TP HCM phải làm để trỗ trợ cho người dân vượt qua khó khăn.

Việc hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện ra sao? Ông Mai cho biết, thành phố đang tập hợp các kiến nghị, làm việc với doanh nghiệp để đề xuất với Trung ương các chính sách thuế, tín dụng. Thành phố có gói kích cầu để kích thích sản xuất, đào tạo lao động, hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ. Thời gian gần đây, Thủ tướng liên tục làm việc với doanh nghiệp để đưa ra những quyết sách phù hợp.

Thành phố làm sao để bảo đảm hài hòa giữa việc giãn cách và hoạt động sản xuất kinh doanh, khôi phục kinh tế? Ông Mãi cho biết với quan sát về tình hình Covid-19 trên thế giới cũng như phân tích của nhiều chuyên gia, thành phố thấy dịch bệnh còn diễn biến phức tạp kéo dài, nên phải xác định tư thế sống trong điều kiện có dịch. Các hoạt động kinh tế - xã hội, sinh hoạt cũng phải đặt trong bối cảnh đó, trên nguyên tắc an toàn.

Hài hòa giữa giãn cách và phục hồi các hoạt động sản xuất, kinh doanh như là một mối quan hệ không thể tách rời. Thành phố sẽ tiếp cận, theo hướng dịch còn diễn biến tiếp và chuẩn bị các điều kiện an toàn để cho các hoạt động kinh tế - xã hội trở lại. Từ góc độ an toàn trên các chỉ số về tiêm vaccine, khả năng chống chịu về hệ thống y tế, theo dõi tỷ lệ nhiễm..., thành phố sớm tiếp cận được F0, chăm sóc, theo dõi để ngăn ngừa các tình huống chuyển nặng, cấp cứu.

Ngành y tế sẽ có hệ thống theo dõi để đo lường, cập nhật thường xuyên, định kỳ. TP HCM nới lỏng hay siết chặt giãn cách sẽ phụ thuộc vào những cơ sở này. Ngoài ra, địa phương sẽ có bộ tiêu chí an toàn cho các lĩnh vực hoạt động: người an toàn, hành trình an toàn, điểm đến an toàn. Người tham gia vào các hoạt động sản xuất cũng phải đảm bảo các tiêu chí đó. Một trong các tiêu chí này là "thẻ xanh Covid" dựa vào các điều kiện về tiêm chủng, xét nghiệm, kết hợp quy định 5K và một số quy định khác để đánh giá mức độ an toàn... Việc an toàn được đánh giá dựa theo địa bàn, ngành nghề. Khi có diễn biến tích cực, sẽ mở rộng các hoạt động kinh doanh, sản xuất, nếu kết quả xấu hơn, thành phố sẽ có điều chỉnh.

Trước đó, tại hội nghị Thành ủy TP HCM mở rộng chiều 11/9, Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên nói có thể thành phố không hoàn thành mục tiêu cơ bản kiểm soát dịch trước ngày 15/9 theo Nghị quyết 86. Do đó, TP HCM phải "xin thêm một thời gian nữa", có thể tới hết tháng 9 để hoàn thành. Ban chỉ đạo phòng chống dịch thành phố được giao thảo luận để có văn bản sớm xin ý kiến của Chính phủ.

Về lý do TP HCM cần thêm hai tuần để kiểm soát Covid-19, lãnh đạo Thành ủy thành phố cho rằng đây quãng thời gian quan trọng và phù hợp với quy luật của dịch bệnh. Theo đó, TP HCM đang ghi nhận hơn 100.000 F0 cần quản lý, điều trị. Sau hai tuần, số F0 trên có thể được kéo giảm, đồng nghĩa việc thành phố hạn chế, ngăn chặn được nguồn lây lan.

Ngoài ra, thành phố đang có tốc độ, tỷ lệ người dân được tiêm vaccine Covid-19 ở mức cao. Sau hai tuần, kháng thể của người được tiêm chủng sẽ được nâng lên, tạo những hiệu quả về mặt dịch tễ. "Với hai lý do vừa phân tích, cộng với các biện pháp khác nhằm ổn định tình hình, tăng cường, nâng cao chất lượng điều trị, chắc chắn thành phố sẽ có kết quả khả quan hơn bây giờ", ông Nên nói.

Hôm 10/9, TP HCM đã lấy ý kiến đóng góp từ cộng đồng doanh nghiệp về Kế hoạch phòng chống Covid-19 và phục hồi kinh tế của TP HCM sau ngày 15/9. Kế hoạch dự kiến gồm 3 giai đoạn: từ ngày 16/9 đến 31/10; 31/10 đến 15/1/2022 và sau sau 15/1/2022. Theo đó, TP HCM dự kiến áp dụng "thẻ xanh, thẻ vàng Covid" để kiểm soát mức độ tham gia hoạt động xã hội của người dân.

Theo Vnexpress