Thời gian vừa qua, những hộ dân sinh sống gần Khu công nghiệp Cư Kuin (tại huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk) không khỏi lo lắng cho sức khỏe bản thân khi thường xuyên phải ngửi mùi hôi, khét do những cột khói từ xưởng chưng cất dầu FO-R thuộc Công ty sản xuất thương mại Hoài Ân Ban Mê thải ra trong quá trình đốt cao su phế thải.

Sau khi nhận được phản ảnh, Môi trường và Đô thị Việt Nam đã cử phóng viên (PV) tới trực tiếp ghi nhận tại khu chưng cất dầu FO-R của các doanh nghiệp này, tại Khu công nghiệp  Cư Kuin thuộc xã Đray Bhăng, huyện Cư Kuin để ghi nhận thực tế.

Theo ghi nhận của PV, trong khu vực xưởng có một số vị trí có bột than và dầu mỡ vương vãi ra môi trường xung quanh. Chưa dừng lại ở đó, khu vực hệ thống thu gom và xử lý khí thải, bể sữa vôi xử lý khí thải tuần hoàn có màu đen, đặc, lẫn nhiều váng nổi muội than. Khói đen mù mịt và có mùi khét trong quá trình chưng cất dầu Fo-R đã khiến người dân rất bức xúc.

Trao đổi với PV, ông Trần Văn Hà - đại diện Ban quản lý Cụm công nghiệp Cư Kuin cho biết, vấn đề về môi trường UBND huyện đã giao cho Phòng tài nguyên và môi trường, đối với việc xưởng chưng cất dầu FO-R của Công ty TNHH sản xuất thương mại Hoài Ân Ban Mê vẫn hoạt động sau bị cơ quan chức năng yêu cầu dừng hoạt động khi tiến hành thử nghiệm sẽ giao lại cho cán bộ xuống kiểm tra.

Còn theo, đại diện Phòng phòng Tài nguyên và Môi trường, sau khi Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Cư Kuin kiểm tra và phát hiện xưởng chưng cất dầu FO-R của công ty TNHH sản xuất thương mại Hoài Ân Ban Mê chưa hoàn thiện các hồ sơ liên quan, thủ tục thuê đất và giao đất, thủ tục cấp phép môi trường và có hành vi gây ô nhiễm môi trường chúng tôi sẽ báo cáo UBND huyện đã yêu cầu đơn vị này ngừng hoạt động thử nghiệm.

"Cho đến thời điểm hiện tại, Xưởng chưng cất dầu FO-R của công ty TNHH sản xuất thương mại Hoài Ân Ban Mê nằm tại Cụm công nghiệp Cư Kuin chưa hoàn thiện thủ tục thuê đất, chưa hoàn thiện hồ sơ về cấp phép môi trường mà chỉ mới phê duyệt đề án, UBND huyện đã xử phạt và yêu cầu đơn vị này hoàn thiện các thủ tục liên quan trước ngày 31/12/2024. Đơn vị cũng chưa được cấp phép hoạt động xử lý chất thải nguy hại chưng cất dầu FO-R", đại diện Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Cư Kiun cho biết thêm.

Như vậy, cả đại diện Ban quản lý Cụm công nghiệp Cư Kuin và cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Cư Kuin đều khẳng định, xưởng chưng cất dầu FO-R của Công ty TNHH sản xuất thương mại Hoài Ân Ban Mê đã bị dừng hoạt động thử nghiệm vào năm 2022, thế nhưng, theo ghi nhận của PV, vào tháng 3 và tháng 4/2024, xưởng chưng cất dầu FO-R này vẫn hoạt động, khói vẫn được xả ra khiến người dân phải cầu cứu đến báo chí.

Được biết, Công ty TNHH sản xuất thương mại Hoài Ân Ban Mê được UBND tỉnh Đắk Lắk quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án xưởng chưng cất dầu FO-R từ cao su vào ngày 22-4-2020, công suất thiết kế khoảng 2.880 tấn/năm, tổng vốn đầu tư hơn 11 tỉ đồng.

Trước đó, vào ngày 10/01/2022, Chủ tịch UBND huyện Cư Kuin đã yêu cầu chấm dứt ngay hoạt động thử nghiệm của xưởng chưng cất dầu FO-R tại Cụm công nghiệp Cư Kuin khi chưa hoàn thiện các thủ tục pháp lý theo quy định của pháp luật sau khi phát hiện nhiều nội dung Công ty TNHH sản xuất thương mại Hoài Ân thực hiện không đúng theo Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được UBND tỉnh phê duyệt theo Quyết định số 1036/QĐ-UBND.

Cụ thể, Công ty TNHH sản xuất thương mại Hoài Ân Ban Mê không thực hiện xây dựng các bể chứa để xử lý nước thải từ quá trình vệ sinh nhà xưởng và nước thải từ hệ thống xử lý khí thải. Dòng khí thải sau khi xử lý của nhà máy cần được đạt quy chuẩn theo quy định của Bộ TNMT cần được đánh gái kỉ lưỡng. Có tình trạng nước thải sản xuất chảy tràn ra môi trường hay không?; Khu vực tập kết nguyên vật liệu không có mái che làm nước chảy tràn kéo theo một số chất thải chảy trực tiếp ra môi trường. Công ty này đã thực hiện việc đào các mương bên ngoài, sát hàng rào phía Tây khu vực nhà máy giáp với đường giao thông của cụm công nghiệp để xả nước thải, nước mưa chảy tràn. Vị trí các bể bê tông, mương trên nằm trong phạm vi đất hành lang an toàn giao thông của Cụm công nghiệp Cư Kuin.

Ngoài ra, Công ty TNHH sản xuất thương mại Hoài Ân không thực hiện xây dựng hệ thống xử lý khí thải với quy trình công nghệ xử lý theo quy định; không thực hiện việc xây các bể chứa muội than, không xây dựng kho chứa chất thải. Đến nay, công ty này cũng chưa thực hiện thu gom và phân loại chất thải nguy hại phát sinh. Chưa bố trí kho lưu trữ tạm thời chất thải nguy hại; chưa ký hợp đồng với đơn vị có chức năng để thu gom, vận chuyển và xử lý theo đúng quy định.

Theo PGS.TS Nguyễn Đức Khiển, nguyên Viện trưởng Viện nghiện cứu Môi trường đô thị và Công nghiệp Việt Nam, việc chưng cất dầu FO-R, trong giai đoạn vận hành có thể gây ra các tác động xấu đến môi trường, cụ thể: Tác động do bụi và khí thải từ các phương tiện vận chuyển; quá trình vận chuyển nguyên vật liệu, thành phẩm trong quá trình sản xuất của nhà máy; quá trình bảo dưỡng máy móc, thiết bị; Tác động do bụi và khí thải từ quá trình cấp nhiệt cho lò nhiệt phân, đốt khí gas dư; Tác động do chất thải rắn sinh hoạt của công nhân, chất thải rắn công nghiệp và chất thải nguy hại phát sinh; Tác động do nước thải sinh hoạt của công nhân và sau cùng là tác động do các nguồn gây tác động không liên quan đến chất thải như tiếng ồn, độ rung từ các phương tiện vận chuyển và từ hoạt động sản xuất trong các phân xưởng; ô nhiễm nhiệt dư từ các thiết bị của lò nhiệt phân; tai nạn lao động,…

Do đó, nếu không đảm bảo các phương án bảo vệ môi trường xưởng chưng cất dầu FO-R của Công ty TNHH sản xuất thương mại Hoài Ân Ban Mê có khả năng cao sẽ gây ô nhiễm môi trường.

Ngoài ra, khi mùa mưa sắp tới, việc nước mưa chảy tràn qua khu vực mặt bằng của nhà máy sẽ kéo theo đất, cát và các chất cặn bã thấm vào lòng đất sẽ là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường cần được theo dõi.

Dầu FO-R là sản phẩm chính trong quá trình sản xuất nhiên liệu từ cao su phế thải bằng công nghệ của Nhật Bản. Đây là công nghệ tiên tiến hàng đầu đang sử dụng tại Nhật để tái chế cao su phế thải như vỏ xe, plastic… Hiện nay, Việt Nam có xu hướng sử dụng dầu FO-R thay cho dầu FO thông thường bởi loại dầu FO-R có nhiều ưu thế hơn so với dầu FO thông thường.

Trước tình hình trên, UBND huyện Cư Kiun; UBND tỉnh Đăk Lăk; Sở Tài nguyên và Môi trường cần kiểm tra, rà soát đánh giá những hệ lụy ô nhiễm phát thải từ hoạt động chưng cất dầu FO-R. Đồng thời, kiểm tra, thẩm định kỹ trước khi cấp phép trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, đất đai đối với xưởng chưng cất dầu FO-R của Công ty TNHH sản xuất thương mại Hoài Ân Ban Mê./.

Theo Môi trường và Đô thị