Thông tin từ người dân thị trấn Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ cho biết, nhà thầu xây dựng dự án trường học mầm non Sông Thao, thị trấn Cẩm Khê đã sử dụng vật liệu xây dựng là gạch đất nung (gạch đỏ), vi phạm quy định về việc sử dụng vật liệu xây dựng (VLXD) trong các công trình sử dụng vốn ngân sách, có dấu hiệu buông lỏng quản lý trong quá trình giám sát sử dụng bản thẩm duyệt giá VLXD không đúng quy định gây thâm hụt ngân sách.

Được biết, gói thầu số 05 – Thi công xây dựng công trình: Nhà lớp học và phòng chức năng trường mầm non Sông Thao (sau đây viết tắt là Dự án), thị trấn Cẩm Khê có giá trị 6.807.098.000 VND, do UBND thị trấn Cẩm Khê làm chủ đầu tư. Nhà thầu là Công ty cổ phần Lan Phương Linh (có địa chỉ tại xã Lương Sơn, huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ). Thời gian thực hiện là 240 ngày.

Thông tư số 13/2017/TT-BXD ngày 8/12/2017 của Bộ Xây dựng có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/2/2018 về việc sử dụng VLXD không nung trong các công trình xây dựng quy định, các công trình xây dựng được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, vốn nhà nước ngoài ngân sách, vốn vay của doanh nghiệp có vốn nhà nước lớn hơn 30% phải sử dụng vật liệu xây không nung trong tổng số vật liệu xây. Tại các khu đô thị từ loại III trở lên sử dụng tối thiểu 90%, tại các khu vực còn lại sử dụng tối thiểu 70% vật liệu xây không nung.

Để tìm hiểu thông tin phản ánh, PV Môi trường và Đô thị Việt Nam đã ‘mục sở thị’ tại công trình dự án. Theo quan sát, toàn bộ phần tường bao xung quanh, phần tường chia phòng học và các hạng mục khác đều được nhà thầu cho thi công bằng loại gạch nung màu đỏ. Tiếp tục rà soát xung quanh công trường, PV không nhận thấy biển bảng ghi mã hiệu tên dự án nào. Như vậy, có thể khẳng định những phản ánh của bạn đọc là hoàn toàn có cơ sở.

Theo anh N.V.T – người dân sống cạnh công trình thi công, tôi không hiểu sao nhà thầu lại được phép sử dụng gạch đỏ để thi công công trình. Theo dõi dự án này từ ngày bắt đầu mở thầu, tôi có nghi vấn đơn vị thầu sử dụng Bản thẩm định giá tại thời điểm tháng 6/2022 ( khi tổ chức đấu thầu lần 1 nhưng sau đó hủy thầu) để áp dụng vào thời điểm tháng 10/2022 (thời điểm gói thầu chính thức được đấu thầu thành công để đưa vào thi công). Trong đó, loại VLXD có chênh lệch về giá lớn nhất là sắt thép.

Theo tìm hiểu của PV, qua rà soát lại bảng giá VLXD tại thị trường tỉnh Phú Thọ cho thấy: Theo văn bản công bố giá VLXD của Sở Xây dựng tỉnh Phú Thọ trong quý IV năm 2022, trong đó loại thép sử dụng khá phổ biến cho một số công trình thi công là loại thép trơn CT3, CB240 – T, d6 – T, d8 –T cuộn có giá 15.050 đồng/1kg, còn tại thời điểm quý II năm 2022 là 17.950 đồng/1kg. Như vậy, chỉ tính riêng trong thời gian giữa 2 chu kỳ giá VLXD trong năm, loại thép này đã vênh nhau lên tới 3.000 đồng/1kg. Ngoài ra, PV khảo sát giá một số loại VLXD khác cũng thấy có chiều hướng giảm mạnh ở quý VI so với quý II năm 2022.

Quay trở lại công trình trường Mầm non Sông Thao, với tổng diện tích thi công là hơn 1.500m2, kết cấu 1 hầm và 2 tầng nổi, và 1 tầng mái thì khối lượng sắt thép dùng trong kết cấu bê tông là rất lớn, chưa kể đến các loại VLXD khác. Vì vậy, nếu đúng như phản ánh của bạn đọc và bản thẩm định giá của tháng 6/2022 để áp dụng vào tháng 10/2022 của dự án này sẽ gây thất thoát một số tiền ngân sách Nhà nước không hề nhỏ.

Để rộng đường dư luận, PV có buổi làm việc với UBND thị trấn Cẩm khê. Tại buổi làm việc, lý giải về việc sử dụng gạch đỏ thi công dự án, ông Hoàng Danh Ca – Chủ tịch UBND thị trấn Cẩm Khê nói: Đúng là có quy định của Bộ Xây dựng về việc sử dụng gạch không nung đối với các công trình vốn nhà nước nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tôi được biết thì được sử dụng khoảng 30% gạch nung, còn lại là 70% gạch không nung. Bản thân tôi cũng đồng ý với quan điểm đó. Nhưng nói thật với các đồng chí (PV), tôi đã từng làm nhiều công trình rồi, từ thời tôi còn làm ở dưới UBND xã Thanh Nga thì nhận thấy một số công trình sử dụng gạch không nung, sau khi hoàn thành một thời gian chất lượng công trình bị xuống cấp rất nhanh, thường xuyên xuất hiện hiện tượng ẩm thấp xung quanh tường bao, có xu hướng tự phá hủy và dễ làm vữa tường bong tróc do không kết dính với bề mặt gạch. Đơn cử như nếu chỉ cần khoan lỗ bắt vít lên tường treo tranh hoặc bảng học thì lỗ khoan cũng không được chắc chắn, cố thể dẫn tới tụt hố khoan hoặc bở vít…

Cũng theo ông Ca, việc có ý kiến phản ánh nhà thầu cho thi công bằng loại gạch nung màu đỏ, tôi sẽ chỉ đạo cho kiểm tra ngay xem có đúng như vậy không và sẽ thông tin lại. Lát nữa, tôi sẽ điện thoại cho đơn vị thi công để họ trao đổi thêm với anh em.

Liên quan đến phản ánh của người dân về việc thẩm định giá khi đấu thầu có ‘vấn đề’? Ông Ca cho biết, việc thẩm định giá VLXD của dự án này, chúng tôi phải căn cứ vào tờ trình phê duyệt giá VLXD, báo cáo lãnh đạo huyện của phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện. Sau khi được lãnh đạo huyện phê duyệt thì chúng tôi mới lấy đó làm căn cứ để lên phương án triển khai dự án.

Tuy nhiên, khi PV đề nghị tiếp cận biên bản thẩm định giá khi tổ chức đấu thầu, thì vị chủ tịch này lấy lý do để  tìm lại rồi cung cấp sau.

Thế nhưng rất nhiều ngày trôi qua, PV vẫn không nhận được bất kỳ thông tin phản hồi nào từ phía UBND thị trấn Cẩm Khê. Mặc dù nhiều lần PV cố gắng điện thoại cho ông Ca, nhưng cũng chỉ nhận được những lời hứa ‘suông’.

Để có thông tin khách quan, chính xác về việc thẩm định giá VLXD khi đấu thầu dự án, PV tiếp tục liên hệ đặt lịch làm việc với UBND huyện Cẩm Khê. Tuy nhiên, đã gần 1 tháng trôi qua, đơn vị này cũng như im lặng một cách khó hiểu.

Để có câu trả lời chính xác cho người dân, cũng như tránh gây thất thoát nguồn ngân sách Nhà nước đầu tư vào dự án, chúng tôi đề nghị lãnh đạo UBND tỉnh Phú Thọ, chính quyền huyện Cẩm Khê cần xác minh, làm rõ những dấu hiệu khuất tất trong quá trình triển khai dự án này..

Theo Môi trường và Đô thị