Sai phạm nghiêm trọng, huyện, xã có dấu hiệu bao che?
Như chúng tôi đã phản ánh trong các loạt bài trước đây về việc công ty TNHH Mậu dịch Quốc doanh Cừa (viết tắt là Cty MDQD Cừa, có địa chỉ tại xóm Thắm, xã Nghĩa Hoàn, huyện Tân Kỳ do bà Ngô Thị Hoà đại diện pháp luật) lấn chiếm hàng ngàn m2 đất của người dân và đất khe suối tại xóm Thắm, xã Nghĩa Hoàn, huyện Tân Kỳ.
Liệu việc lấn chiếm trái phép của nhà máy gạch ngói Cừa lần này có được xử lý triệt để?
Theo đó, vào năm 2016, UBND tỉnh Nghệ An cho Cty Cừa thuê 21.245,4m2 để sử dụng vào mục đích xây dựng nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng. Thời hạn sử dụng đất 70 năm, hình thức trả tiền thuê đất hàng năm. Ngày 12/5/2016, Cty MDQD Cừa được Sở TN&MT Nghệ An cấp giấy chứng nhận QSDĐ thuộc thửa đất số 521, tờ bản đồ số 15, diện tích 21.245,4m2.
Vị trí, ranh giới, diện tích khu đất rõ ràng là thế nhưng sau khi xây dựng nhà máy, đưa vào hoạt động, Cty Cừa đã lấn chiếm thêm 3.500m2 phía sau nhà máy để làm bãi tập kết đất sét nguyên liệu. Cụ thể nhà máy gạch ngói Cừa đã tập kết, lấn chiếm toàn bộ thửa đất số 187, một phần thửa đất 154, tờ bản đồ số 15 với diện tích khoảng 3.000m2 do bà Nguyễn Thị Sâm (trú tại khối 9, TT Tân Kỳ) quản lý, sử dụng lâu nay; 450m2 đất khe suối tại xóm Thắm, xã Nghĩa Hoàn.
Sau khi phát hiện việc chiếm dụng đất đai trái phép, bà Nguyễn Thị Sâm đã yêu cầu nhà máy chở đất nguyên liệu ra khỏi thửa đất của mình, trả lại hiện trạng như ban đầu. Tuy nhiên Cty Cừa đã không chấp hành, ngược lại còn thách thức nên bà Sâm đã gửi đơn thư lên cơ quan chức năng.
Quyết định xử phạt Cty TNHH Mậu dịch Quốc doanh Cừa số tiền hơn 60 triệu đồng. Tuy nhiên gần 1 năm trôi qua, hậu quả không được khắc phục trong sự "im lăng” của UBND huyện Tân Kỳ.
Tuy nhiên, điều hết sức "lạ lùng” là một sự việc sai phạm rõ ràng như thế, nhưng từ UBND xã Nghĩa Hoàn, cho đến UBND huyện Tân Kỳ vẫn "loay hoay” nhiều tháng không xử lý được dứt điểm. Sau nhiều tháng "ăn chực nằm chờ”, đi lên đi xuống, ngày 21/4/2021, đại diện UBND xã Nghĩa Hoàn gồm ông Nguyễn Đình Hưng – Chủ tịch UBND xã, ông Ứng Hồng Phong, địa chính môi trường, cùng với công an, địa chính xây dựng, đại diện xóm đã đến làm việc với bà Ngô Thị Hòa – Giám đốc Cty TNHH Mậu dịch Quốc doanh Cừa và bà Nguyễn Thị Sâm – người bị lấn chiếm đất đai.
Trong biên bản được lập vào hồi 10 giờ 30 ngày 21/4/2021 thể hiện nội dung: "…Căn cứ vào Quyết định số 19/QĐ.UBND-CN ngày 5/1/2016 của UBND tỉnh Nghệ An về phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/500 nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng tại xóm Thắm, UBND xã tiến hành đo đạc và thống nhất diện tích sử dụng của nhà máy đã được phê duyệt và cấp bìa thì nhà máy sử dụng trong phạm vi Quy hoạch; phần đất còn lại ngoài khu vực nhà máy thì đề nghị công ty tạm dừng việc vận chuyển đất đai nằm trên phần đất của bà Nguyễn Thị Sâm…”
Biên bản cũng kết luận: "Đề nghị công ty MDQD Cừa tạm dừng mọi hoạt động chở đất ngoài khu vực nhà máy đã được phê duyệt; trong phần đất còn đang tranh chấp. Nếu công ty không thực hiện UBND xã sẽ xử lý theo quy định của pháp luật. Đề nghị công ty không đổ đất trên phần đất tranh chấp của hộ gia đình bà Nguyễn Thị Sâm”.
Biên bản được lập và các bên đồng ý ký tên, trong đó có bà Ngô Thị Hòa - giám đốc Cty Cừa. Tuy nhiên ngay sau đó, nhà máy này vẫn bất chấp mọi quy định, tiếp tục cho xe tải, máy xúc đổ đất sét, ản ủi trên phần đất thuộc sở hữu của gia đình bà Nguyễn Thị Sâm và đất khe suối do xã Nghĩa Hoàn quản lý.
Mặc dù việc làm sai trái của Cty Cừa diễn ra lâu nay, tiếp tục được tái diễn sau đó, không thực hiện như biên bản được lập nhưng UBND xã Nghĩa Hoàn vẫn không có một biên bản vi phạm hay quyết định xử phạt nào. Dư luận đặt câu hỏi phải chăng có sự bao che, ngấm ngầm "im lặng” cho các hành động sai trái tại nhà máy gạch ngói Cừa của Chủ tịch UBND xã Nghĩa Hoàn?
Hàng ngàn m3 đất nguyên liệu vẫn tập kết trái phép ngoài phạm vi nhà máy gạch gói Cừa được cho thuê.
Không chấp nhận với cách làm việc của UBND xã Nghĩa Hoàn, bà Nguyễn Thị Sâm tiếp tục gửi đơn thư đến các cơ quan chức năng. Sau nhiều lần chuyển đơn, chỉ đạo từ UBND tỉnh Nghệ An, Thanh tra tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường… thì ngày 22/11/2021 UBND huyện Tân Kỳ mới ra quyết định xử phạt Cty Cừa.
Theo đó, ông Nguyễn Văn Hoa, PCT UBND huyện Tân Kỳ ký ban hành Quyết định số 6451 xử phạt công ty TNHH Mậu dịch Quốc doanh Cừa, có địa chỉ tại xóm Thắm, xã Nghĩa Hoàn do bà Ngô Thị Hoà đại diện pháp luật, đã thực hiện các hành vi vi phạm hành chính: Lấn, chiếm đất tại khu vực nông thôn thuộc xóm Thắm, xã Nghĩa Hoàn để tập kết nguyên liệu sản xuất gạch ngói, tổng diện tích vi phạm 3.500m2, thời điểm vi phạm năm 2017.
Cụ thể lấn, chiếm 3.050m2 đất nông nghiệp không phải là đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ do bà Nguyễn Thị Sâm quản lý, vi phạm quy định tại Điểm c, Khoản 2, Điều 14 của Nghị định 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Lấn, chiếm 450m2 đất phi nông nghiệp (đất khe suối do UBND xã Nghĩa Hoàn quản lý) vi phạm quy định tại Điểm a, Khoản 4, Điều 14 ủa Nghị định 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Các tình tiết tăng nặng: không; các tình tiết giảm nhẹ: Cty Cừa đã tự nguyện khai báo, tích cực phối hợp với Đoàn kiểm tra, UBND xã Nghĩa Hoàn trong việc xử lý vi phạm hành chính.
Cty Cừa bị áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả như sau: phạt tiền 20 triệu đồng hành vi lấn chiếm 3.050m2 đất nông nghiệp không phải là đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ; phạt tiền 20 triệu đồng đối với hành vi chiếm 450m2 đất phi nông nghiệp (đất khe suối do UBND xã Nghĩa Hoàn quản lý). Tổng số tiền phạt là 40 triệu đồng.
Các biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do hành vi vi phạm gây ra (số lợi bất hợp pháp được xác định theo quy định tại Khoản 2, Điều 7, Nghị định 91 ngày 19/11/2019 của Chính Phủ). Tổng số tiền là 20.625.000 đồng. Buộc Cty TNHH Mậu dịch Quốc doanh Cừa khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm, buộc trả lại đất đã lấn chiếm.
PCT UBND tỉnh chỉ đạo khắc phục hậu quả trước ngày 30/7
Quyết định được ban hành rõ ràng là thế, nhưng đến nay đã gần 1 năm trôi qua, hậu quả vẫn không được Cty TNHH Mậu dịch Quốc doanh Cừa khắc phục, mặc cho người dân liên tục có đơn thư yêu cầu, khiếu nại.
Đặc biệt trong nhiều lần chứng kiến Cty Cừa không những không khắc phậu quả, mà còn dùng xe tải lớn tiếp tục chở đất nguyên liệu tập kết lên vị trí vi phạm, người dân, báo chí phản ánh lên ông Phan Văn Giáp – Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ. Sau những lần như thế, ông Giáp đều phản hồi "Để anh tiếp tục đôn đốc thực hiện”; "Anh sẽ chỉ đạo ngay”… tuy nhiên sau đó, vẫn không có gì thay đổi (?!).
PCT UBND tỉnh Nghệ An Hoàng Nghĩa Hiếu đã có CV giao Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ thực hiện nghiêm túc các nội dung đã được Sở TN&MT kiểm tra, xác minh có kiến nghị hướng xử lý, Kết quả thực hiện báo cáo trước ngày 30/7/2022.
Chúng tôi cũng đã nhiều lần liên hệ với ông Nguyễn Văn Hoa, PCT UBND huyện Tân Kỳ, người đã ký Quyết định số 6451 xử phạt công ty TNHH Mậu dịch Quốc doanh Cừa để thắc mắc vì sao đã nhiều tháng trôi qua, hậu quả vẫn không được Cty Cừa khắc phục, trong khi UBND huyện Tân Kỳ không có động thái gì nhưng không nhận được hồi âm.
Bà Nguyễn Thị Sâm bức xúc: "Sau nhiều lần tố cáo, khiếu nại, UBND tỉnh Nghệ An, các ban ngành rốt ráo chỉ đạo xử lý, lúc này UBND huyện Tân Kỳ mới ra quyết định xử phạt. Tuy nhiên kiểu xử lý kiểu "nửa vời”, "giơ cao đánh khẽ”, vì đến nay nhà máy này vẫn không khắc phục hậu quả mà còn tiếp tục chở đất vào tập kết tại vị trí này và lấn thêm hàng ngàn m2 đất khác. Theo ước tính của tôi thì phải cả ha đất bị chiếm dụng trái phép chứ không chỉ ở con số 3.500m2 như UBND huyện Tân Kỳ kết luận”.
Sau nhiều lần gửi đơn thư, vào tháng 3/2022, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã có công văn số 2041 về việc giao giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường thành lập tổ liên ngành (do Sở TN&MT làm tổ trưởng) và các Sở Xây dựng, Sở KH&ĐT để kiểm tra, xác minh, tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh hướng giải quyết đơn thư của bà Nguyễn Thị Sâm trú tại Khối 9, TT Tân Kỳ, huyện Tân Kỳ.
Mặc dù việc làm sai trái của Cty Cừa diễn ra lâu nay, tiếp tục được tái diễn sau đó, không thực hiện như biên bản được lập nhưng UBND xã Nghĩa Hoàn vẫn không có một biên bản vi phạm hay quyết định xử phạt nào.
Ngày 16/6/2022, Phó giám đốc Sở TN&MT Nghệ An Phạm Văn Toàn đã có báo cáo số 3452 kết quả kiểm tra, xác minh, tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh về việc giải quyết đơn khiếu nại của bà Nguyễn Thị Sâm.
Theo đó, "Sở TN&MT đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh giao Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ: - Tổ chức thi hành nghiêm túc, kịp thời biện pháp khắc phục hậu quả tại Quyết định số 6451/QĐ-XPVPHC ngày 22/11/2021 của Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ (buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm đối với phần diện tích 3.500m2 đất thuộc thửa đất số 154 và 187, tờ bản đồ số 15 xã Nghĩa Hoàn, huyện Tân Kỳ) theo đúng trình tự, thủ tục quy định tại Luật Xử phạt vi phạm hành chính, Nghị định số 118/2021/NĐ-CP… Thời hạn thực hiện trước ngày 30/7/2022.
Xem xét, trả lời nội dung bà Nguyễn Thị Sâm đòi quyền sử dụng diện tích 3500m2 đất thuộc thửa đất số 154 và thửa 187 tờ bản đồ số 15, xã Nghĩa Hoàn, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An theo đúng quy định của pháp luật”.
Ngày 28/6/2022 PCT UBND tỉnh Nghệ An Hoàng Nghĩa Hiếu đã có công văn số 4728 gửi Giám đốc Sở TN&MT, Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ về việc giải quyết đơn của công dân.
Theo đó, công văn cho biết: "Xét báo cáo của sở TN&MT tại văn bản số 3452 ngày 16/06/2022 về kết quả kiểm tra, xác minh, tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh giải quyết đơn của bà Nguyễn Thị Sâm, UBND tỉnh có ý kiến như sau: - Giao Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ thực hiện nghiêm túc các nội dung đã được Sở TN&MT kiểm tra, xác minh có kiến nghị hướng xử lý tại văn bản nêu trên. Kết quả thực hiện báo cáo UBND tỉnh, Sở TN&MT trước ngày 30/7/2022.
Sở TN&MT hướng dẫn, đôn đốc UBND huyện Tân Kỳ giải quyết vụ việc theo quy định pháp luật.
