Những ngày qua, Môi trường và Đô thị Việt Nam tiếp nhận thông tin phản ánh của người dân huyện Hòa Vang (TP Đà Nẵng) về việc các lò sản xuất gạch Tuynel trên địa bàn các xã Hòa Phong, Hòa Nhơn, Hòa Phước… quá trình hoạt động gây ô nhiễm môi trường. Không chỉ thải khói, bụi và tiếng ồn làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân, các lò gạch này còn gián tiếp hủy hoại môi trường thông qua việc khai thác nguồn nguyên liệu sản xuất.

Theo chỉ dẫn của người dân, đầu tháng 4/2022, phóng viên có mặt thực địa tại xã Hòa Phong để tìm hiểu về hoạt động của 2 lò gạch tuynel ở thôn Dương Lâm 2 là Vinh Thanh Châu và Hòa Phong. Theo tuyến đường ĐH5 nối từ QL14B, đi chừng 3km là đến vị trí hoạt động của 2 lò gạch này nằm sát ven đường.

Vị trí lò gạch nằm ở điểm cao so với địa hình thôn Dương Lâm 2. Đúng 16 giờ, phóng viên tận mắt chứng kiến 1 trong 2 ống khói đốt lò của nhà máy gạch tuynel Vinh Thanh Châu và Hòa Phong đang xả khói đen ra môi trường. Tại lò Hòa Phong, xe tải nhẹ tấp nập ra vào chở gạch, còn ở Vinh Thanh Châu thì thưa hơn.

Vào thôn Dương Lâm 2, phóng viên phát hiện nhiều nhà đóng cửa, hầu hết người lớn đi làm. Nghe hỏi về việc ô nhiễm môi trường, một phụ nữ trạc ngũ tuần từ trong nhà cách lò gạch chừng 50m đến bắt chuyện. Chị bảo gia đình có người thân đang làm ở nhà máy gạch nên ngại không công khai danh tính. Chỉ 3 đứa trẻ đang chơi ở trong nhà có khóa cửa, chị cho biết, lò gạch thường xả khói và bụi gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến sức khỏe nên thường ngày người dân hạn chế cho trẻ nhỏ ra ngoài.

Tiếp chuyện với phóng viên tại nhà riêng, ông Nguyễn Thịnh, Trưởng thôn Dương Lâm 2 (xã Hòa Phong) cho biết, toàn thôn có 380 hộ nhưng phải "gánh” 2 nhà máy gạch tuynel và 1 nhà máy chế biến mây sợi. Vấn đề ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân là nỗi lo thường trực ở đây.

Cũng theo ông Thịnh, tại các cuộc tiếp xúc cử tri, người dân trong thôn phản ánh 2 lò gạch Hòa Phong và Vinh Thanh Châu xả khói thải gây mùi hôi, nồng. Bà con lo sợ khói than đá từ đốt lò phát tán ra môi trường, khi hít phải về lâu về dài sẽ sinh bệnh.

Thêm nữa, việc vị trí các lò gạch nằm ở cao, trữ đất nguyên liệu nhiều, khi mưa trôi xuống khu dân cư, còn trời nắng thì phát bụi gây ô nhiễm. Hằng đêm, các xe chở nguyên liệu vào lò gạch, đập thùng phát ra tiếng ồn, ảnh hưởng đến giấc ngủ bà con.

Không chỉ Dương Lâm 2, nhiều hộ dân thôn Cẩm Toại Tây (xã Hòa Phong) nằm cách 2 lò gạch chừng 500m cũng bị ảnh hưởng nặng. Phản ánh với phóng viên, bà Trương Thị Lợi (63 tuổi) trú đội 12, thôn Cẩm Toại Tây cho biết, nơi gia đình đang sinh sống bị ảnh hưởng bởi lò sản xuất mây sợi trên đất Cẩm Toại Tây cùng 2 lò gạch và 1 lò mây ở thôn Dương Lâm 2.

 "Vào mùa nắng, các lò gạch, mây thi nhau xả khói nồng và khét lẹt. Khói, bụi tấn công vào khu dân cư, không chỉ gây khó thở cho người dân mà còn khiến cây cối, hoa màu trong vườn phát triển kém. Một số loại cây ăn trái như mít, chuối, tiêu… hư hỏng, chết dần”, bà Lợi bức xúc cho biết.

Theo bà Lợi, bản thân trước đây từng làm công nhân ở nhà máy gạch Tuynel nên hiểu được mức độ ô nhiễm của các chất thải phát ra từ đây. Vì quá lo lắng cho sức khỏe nên bà Lợi không dám cho con dâu đến ngày ở cữ sinh tại gia. Bà bảo, người dân trong tổ trực tiếp đến kiến nghị với các nhà máy, phản ánh tại các cuộc tiếp xúc cử tri về vấn đề ô nhiễm, song mọi chuyện vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Nguyện vọng của người dân là mong muốn các nhà máy di dời về khu công nghiệp để trả lại môi trường sống trong lành cho bà con.

Cùng tâm trạng như người dân thôn Dương Lâm 2 và Cẩm Toại Tây (xã Hòa Phong), tại thôn Phước Thuận Phước Hậu xã Hòa Nhơn (H.Hòa Vang), hàng trăm hộ dân cũng lo lắng, bất an về việc 2 nhà máy gạch Tuynel Trọng Anh và Vĩnh Trường.

Anh Phan Tiến Dũng trú tổ 4, thôn  Phước Thuận Phước Hậu kể, năm 2006, anh về đây xây dựng nhà cửa. Đến năm 2008, lò gạch tuynel Trọng Anh đến địa phương mở nhà xưởng, nằm cách nhà anh chừng 200m. Quá trình hoạt động, lò gạch này xả thải gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng: "Nói là lò Tuynel nhưng thực ra cũng chỉ là làm thủ công, đốt bằng than, phát ra khí độc chứ không đốt bằng điện. Cây cối ở đây kém phát triển, với những cây nhạy cảm về hoa như vú sữa, mít chết hàng loạt. Mùa mưa, lượng đất trữ đổ nhiều, chảy xuống lấp ruộng, vườn. Mùa nắng xe lớn chở đất vào bãi đổ, xe ủi hoạt động, rồi máy móc trong lò vận hành từ 4 giờ sáng phát ra bụi, tiếng ồn. Trẻ con khu vực này hay bị viêm phổi, gây tâm lý lo lắng cho người dân”, anh Dũng thông tin.  

    

Ông Lưu Xí,  Phó thôn Phước Thuận Phước Hậu xác nhận việc các lò gạch Tuynel hoạt động, ảnh hưởng đến đời sống người dân là có xảy ra. Theo ông Xí: "Lò gạch Tuynel hoạt động phát ra khói, bụi, tiếng ồn, gây ô nhiễm môi trường là không tránh khỏi, đã được cử tri phản ánh nhiều lần. Điều đáng lo nhất hiện nay là nước thải từ lò gạch chảy ra môi trường, bồi lấp ruộng nhưng chưa đền bù cho dân. Diện tích ruộng này khoảng 2 ha, trước đây sản xuất 2 vụ lúa”.

       

Tại thôn Giáng Nam 2 (xã Hòa Phước, H.Hòa Vang), nhà máy gạch Tuynel Thanh Châu cũng bị người dân "tố” về việc ô nhiễm môi trường. Đưa phóng viên ra vị trí tường rào giáp với khuôn viên lò gạch, anh Nguyễn Tri Thiên buồn rầu cho biết, chỉ một trận mưa lớn là đất từ bãi trữ chảy tràn sang phần đất nhà anh, gây thiệt hại về cây trồng.

Tường rào ngăn cách giữa nhà anh Thiên và bãi trữ lò gạch đã bị sụp 2 lần, ảnh hưởng đến sinh hoạt gia đình. "Vì ở quá gần nên gia đình tôi phải hứng chịu ô nhiễm môi trường rất nhiều từ lò gạch. Xe chở đất tới, xe ủi đất hoạt động bất kể ngày đêm. Rồi thì khói bụi từ đốt lò phát ra mùi khét lẹt khó thở. Bụi than đá phát tán ra không khí, bám vào nhà, cây cối, hoa màu, nhất là làm hư hỏng mái tôn rất nhanh. Lò gạch này tồn tại hàng chục năm nay, bà con chịu đựng quá lâu rồi, chỉ mong sớm di dời để dân được nhờ”, anh Thiên cho biết.

 Cùng cảnh ngộ như anh Thiên, hộ anh Trần Thanh Tuấn có nhà giáp với vị trí ống khói của lò gạch Thanh Châu kể: "Máy móc ở đây vận hành suốt đêm, phát ra tiếng ồn, ảnh hưởng đến việc học tập, nghỉ ngơi của các thành viên trong gia đình. Khổ nhất là mỗi khi máy móc gặp sự cố, phát ra tiếng lớn là y như rằng bà con ở đây không ngủ được. Khói, bụi từ lò gạch phát tán vào không trung, có hôm gặp sương nặng hạt, tràn xuống khu dân cư, bám vào những nhà cao tầng. Hầu hết các nhà lợp tôn ở đây chỉ sử dụng được 5 năm là phải thay tôn mới vì do ảnh hưởng bởi bụi than đá”.

Thực tế, là các lò gạch Tuynel trên địa bàn huyện Hòa Vang đã và đang tác động xấu đến môi trường, ảnh hưởng đến đời sống người dân. Vì sao điều này xảy ra thời gian dài mà các cơ quan chức năng chưa vào cuộc giải quyết? Câu hỏi đặt ra là có hay không việc buông lỏng quản lý hay bao che ở đây?

Theo Môi trường và Đô thị