Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã kí ban hành Nghị quyết số 164/NQ-CP về việc cho phép Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung khai thác 1 triệu tấn quặng sắt mỏ Quý Xa.

Theo đó, Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung (gọi tắt là Công ty VTM) hoạt động theo Giấy chứng nhận đầu tư số 121021000012, ngày 18 tháng 5 năm 2006 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp, thời gian hoạt động 40 năm để thực hiện Dự án khai thác mỏ sắt Quý Xa, xã Sơn Thủy, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai và Dự án Nhà máy Gang thép Lào Cai.

Công ty VTM khai thác quặng sắt mỏ Quý Xa theo Giấy phép khai thác khoáng sản số 1226/GP-BTNMT, ngày 16 tháng 8 năm 2007 do Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp, thời hạn đến hết năm 2020. Tại thời điểm Giấy phép khai thác hết hạn, Công ty VTM không đủ điều kiện gia hạn theo quy định tại khoản 1 Điều 39 và điểm b khoản 2 Điều 51 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29 tháng 11 năm 2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản.

Đồng thời, Công ty VTM chưa triển khai đầu tư dây chuyền cán thép theo đúng Giấy chứng nhận đầu tư. Dự án Nhà máy Gang thép Lào Cai thuộc diện các dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả ngành công thương. Việc cấp lại Giấy phép khai thác mỏ sắt Quý Xa chỉ được xem xét sau khi Công ty VTM hoàn thành Đề án tái cơ cấu được cấp thẩm quyền phê duyệt. Hiện nay, Đề án tái cơ cấu Công ty VTM đang hoàn thiện để trình cấp có thẩm quyền quyết định, Công ty vẫn đang dừng khai thác quặng sắt tại mỏ Quý Xa; từ đầu tháng 9 năm 2021 đến nay, Nhà máy Gang thép Lào Cai đã tạm dừng hoạt động do không có quặng sắt để sản xuất.

Để tháo gỡ khó khăn về nguyên liệu quặng sắt nhằm duy trì hoạt động của Nhà máy Gang thép Lào Cai, ổn định đời sống, việc làm của người lao động trong thời gian Công ty VTM hoàn thiện Đề án tái cơ cấu, Chính phủ thống nhất quyết nghị:

Mỏ sắt Quý Xa có tài nguyên, trữ lượng trên 120 triệu tấn quặng sắt, là một trong những mỏ quy mô lớn và có chất lượng ở khu vực Đông Nam Á. Do đó, mỏ sắt Quý Xa phải được quản lý, bảo vệ chặt chẽ; tổ chức khai thác, chế biến bằng công nghệ tiên tiến, hiện đại để sử dụng hiệu quả, tiết kiệm khoáng sản theo Nghị quyết số 02-NQ/TW, ngày 25 tháng 4 năm 2011 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến sử dụng quặng sắt đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 124/2006/QĐ-TTg (nay là Quyết định số 2185/QĐ-TTg ngày 5 tháng 12 năm 2014). Trên quan điểm đó, yêu cầu Công ty VTM khẩn trương hoàn thiện Đề án tái cơ cấu Công ty, xác định cụ thể thời gian hoàn thành Đề án tái cơ cấu như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và các Phó Thủ tướng Chính phủ để phê duyệt.

Chính phủ giao UBND tỉnh Lào Cai chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan rà soát toàn diện quá trình thực hiện Dự án của Công ty VTM theo Giấy chứng nhận đầu tư số 121021000012 nêu trên để xem xét, điều chỉnh Giấy chứng nhận đầu tư làm căn cứ để thực hiện theo quy định.

Cho phép Công ty VTM được hoãn, giãn thời hạn thực hiện các nghĩa vụ theo quy định khi Giấy phép khai thác hết hạn; giãn tiến độ hoàn thành việc đầu tư các hạng mục công trình của Dự án theo Giấy phép đầu tư, khai thác tối đa 1 triệu tấn quặng sắt tại mỏ Quý Xa để cung cấp nguyên liệu cho Nhà máy Gang thép Lào Cai, nghiêm cấm xuất khẩu khoáng sản thô. Thời gian khai thác tối đa là 1 năm, kể từ ngày Nghị quyết này có hiệu lực. Việc khai thác phải bảo đảm an toàn, môi trường, quốc phòng, an ninh, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo quy định.

Trong thời hạn một năm, Công ty VTM phải hoàn thành Đề án tái cơ cấu doanh nghiệp, khắc phục các tồn tại, trình cấp thẩm quyền phê duyệt. Trường hợp Dự án sau khi tái cơ cấu đủ điều kiện tiếp tục hoạt động, yêu cầu VTM hoàn thiện hồ sơ cấp lại Giấy phép khai thác khoáng sản, trình Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét cấp Giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định, đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định cho Nhà máy Gang thép Lào Cai. Trường hợp sau thời hạn nêu trên, Công ty vẫn không hoàn thành đề án tái cơ cấu, Dự án không đủ điều kiện để tiếp tục hoạt động thì xử lý theo quy định của pháp luật.

Công ty VTM có vốn điều lệ 52,5 triệu đô la Mỹ, được thành lập trên cơ sở liên doanh giữa Tổng Công ty Thép Việt Nam (chiếm 46,85%); Công ty Cổ phần Khoáng sản Lào Cai (chiếm 8,15%) và Công ty hữu hạn khống chế Cổ phần gang thép Côn Minh - Trung Quốc (chiếm 45%) hoạt động theo Giấy Chứng nhận đầu tư ngày 18/5/2006 do Bộ KH&ĐT cấp, thời gian hoạt động 40 năm để thực hiện Dự án khai thác mỏ sắt Quý Xa và Dự án Nhà máy Gang thép Lào Cai.

Theo Giấy Chứng nhận đầu tư Dự án gồm các hạng mục: Đầu tư khai thác mỏ sắt Quý Xa công suất khai thác 1,5 – 3 triệu tấn quặng sắt/năm; xây dựng nhà máy tuyển quặng deluvi công suất 300.000 tấn quặng nguyên khai/năm; đầu tư xây dựng vận hành phân xưởng gang tại Khu công nghiệp Tằng Loỏng công suất 500.000 tấn gang/năm (vào 2008 - 2009); xây dựng xưởng luyện thép công suất 500.000 tấn phôi thép/năm (vào 2012); đầu tư xây dựng dây chuyền cán thép công suất 500.000 tấn thép/năm (vào 2015).

Theo Môi trường và Đô thị